Όρνια: Το φυσικό και πολύτιμο "συνεργείο καθαρισμού" του πλανήτη (φωτογραφίες)

 

Το καλοκαίρι που μας πέρασε ήταν δύσκολο για τα όρνια στην Κρήτη. Δεκάδες απ' αυτά βρέθηκαν εξαντλημένα καταμεσής δρόμων, μέσα σε χωριά ακόμα και σε αυλές σπιτιών αναζητώντας βοήθεια καθώς ήταν διψασμένα, δηλητηριασμένα και εξαντλημένα.

Μπορεί η εικόνα τους να είναι κάπως τρομακτική όμως η ενημέρωση που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια για το σπουδαίο ρόλο που παίζουν στην οικολογική αλυσίδα έχει ευαισθητοποιήσει τον κόσμο που πλέον τα βοηθά και κάνει ότι μπορεί για την επιβίωση τους.

Τα όρνια ή γύπες, όπως τα αποκαλούμε, έχουν ξεχωριστή θέση στη φύση και η ύπαρξη τους είναι σημαντική για τους ανθρώπους και το περιβάλλον.Στην πραγματικότητα αποτελούν το «συνεργείο καθαρισμού» του πλανήτη, όπως τους έχουν χαρακτηρίσει ειδικοί σε ρεπορτάζ του BBC.

Εμποδίζουν την «εισβολή» εντόμων και το ξέσπασμα επιδημιών, που θα ήταν άκρως επιζήμιες για την ανθρωπότητα.

Ένα όρνιο μπορεί να έχει άνοιγμα φτερούγων 260 εκατοστά και μήκος σώματος 97-104 εκατοστά.

Στην Κρήτη τα λέμε επίσης σκάρες και καναβούς ενώ στο νησί μας εντοπίζεται ο μεγαλύτερος νησιωτικός πληθυσμός τους στον κόσμο.

Μία ομάδα από 60-80 όρνια μπορεί να καταναλώσει ένα κουφάρι προβάτου μέσα σε 5 με 10 λεπτά ή ένα μεγάλο οπληφόρο (αγελάδα, άλογο κλπ.) σε τρεις με τέσσερις ώρες.

O χώρος αναζήτησης τροφής εκτείνεται συνήθως σε ακτίνα 30-40 χιλιομέτρων αλλά μπορεί να φθάσει και μέχρι τα 200-300 χιλιόμετρα.

Τα όρνια είναι κοινωνικά πουλιά και φωλιάζουν σε αποικίες σε ψηλούς γκρεμούς.Εκεί φτιάχνουν τις φωλιές τους στις οποίες γεννούν, συνήθως, στις αρχές του Φεβρουαρίου.

Το μοναδικό αβγό κλωσσάει το θηλυκό για 57 ημέρες, η πτέρωση του νεοσσού επιτυγχάνεται στις 120-140 ημέρες και παραμένει στην φωλιά ή κοντά σε αυτήν για 3 μήνες περίπου.

Τα όρνια ενηλικιώνονται μετά το 6ο έτος της ζωής τους και έως τότε μπορεί να περιπλανηθούν πολύ μακριά από τις αποικίες στις οποίες γεννήθηκαν, ενώ κάποια μετακινούνται νότια το χειμώνα.

Το πιο εκπληκτικό τους στοιχείο ωστόσο ίσως είναι το πεπτικό τους σύστημα.

Όταν ζώα που έχουν πεθάνει από αρρώστιες φαγώνονται από τα όρνια, ό,τι περνάει από το πεπτικό σύστημα των συγκεκριμένων πτηνών, όλα τα βακτήρια και οι ιοί διαλύονται.

Μια μεγάλη ομάδα από όρνια συναντήσαμε λίγο πριν την κορυφή Κάρταλος, κοντά στον οικισμό της Γραμμένης στη Μεσαρά.

Είχαν βρει ένα νεκρό κατσίκι και γευμάτιζαν. Βέβαια η ανθρώπινη παρουσία τα ενόχλησε και απομακρύνθηκαν από την τροφή τους, προσωρινά. Λίγη ώρα αργότερα κατά την κάθοδο από την κορυφή τα αναζητήσαμε αλλά δεν βρήκαμε ούτε ίχνος τους και φυσικά είχε κάνει "φτερά" μαζί τους και το νεκρό κατσίκι.

Κίνδυνοι για τα όρνια

Να θυμίσουμε πως οι κίνδυνοι για τη ζωή των όρνιων παραμένουν πολλοί και σημαντικοί.

Η παράνομη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων εξακολουθεί να είναι, δυστυχώς, μία διαδεδομένη πρακτική στην ελληνική ύπαιθρο, η οποία μαστίζει ιδιαίτερα τους πληθυσμούς των πτωματοφάγων ειδών της ορνιθοπανίδας, τα οποία αποτελούν κατά κανόνα παράπλευρα θύματα αυτής της πρακτικής.

Η πρόσκρουση σε ανεμογεννήτριες αποτελεί επίσης απειλή με υψηλή ένταση για τους γύπες και μάλιστα αυτή εντείνεται από τη ραγδαία αύξηση των αδειοδοτημένων ανεμογεννητριών σε προστατευόμενες και φυσικές περιοχές που αποτελούν κύρια ενδιαιτήματα των γυπών.

Η απειλή της ηλεκτροπληξίας και πρόσκρουσης σε υποδομές μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος αξιολογείται επίσης ως υψηλής σημασίας για τα όρνια, αν και είναι γεγονός πως ο εντοπισμός νεκρών όρνιων σε γραμμές και πυλώνες μεταφοράς ρεύματος είναι λιγότερο συνήθης λόγω του μεγάλου εύρους του δικτύου.