Κάρταλος: Μια εντυπωσιακή κορυφή με θέα στον κόλπο της Μεσαράς και το νότιο Ψηλορείτη

 

Απέναντι από τον οικισμό της Γρηγοριάς στα νοτιοδυτικά της Μεσαράς υψώνεται ο Κάρταλος, μια μοναχική κορυφή 716 μέτρων με ιδιαίτερο ανάγλυφο και όψη που από μακριά παραπέμπει σε πυραμίδα.

Δεν είναι τυχαίο που την κορυφή αυτή επέλεξαν οι κάτοικοι της περιοχής για να κτίσουν εκκλησάκι που το αφιέρωσαν στην ύψωση του Τιμίου Σταυρού και που πριν απ αυτούς μάλλον και οι πρόγονοι τους λάτρευαν στο ίδιο σημείο τους θεούς τους. Εξάλλου μια βόλτα ως εκεί δεν αφήνει αμφιβολία για τη λατρευτική χρήση του βουνού καθώς όσο πλησιάζει κανείς στην κορυφή του τόσο πυκνώνουν τα όστρακα από σπασμένα αγγεία που ξεπηδούν από το λιγοστό χώμα.

Ο Κάρταλος παρότι αρκετά ανηφορικός, διαθέτει μονοπάτι και σήμανση για την προσέγγιση του ενώ λίγο πριν το εκκλησάκι σε σημεία με απότομη πρόσβαση έχουν τοποθετηθεί για ασφάλεια σχοινιά που μπορεί κάποιος να κρατήσει για να σκαρφαλώσει χωρίς κινδύνους.

Η διαδρομή από τη ρίζα του βουνού ως την κορυφή είναι απολαυστική καθώς η περιοχή είναι γεμάτη τεράστιες χονδρολιές, όμορφο φυσικό τοπίο και γαλήνιο όπου ακούς μόνο το κελάηδημα των πουλιών και πότε πότε τα κουδούνια των προβάτων που βόσκουν στις πλαγιές του.

Ωστόσο η θέα φθάνοντας στην κορυφή, εκεί όπου είναι κτισμένο το εκκλησάκι, είναι κάτι παραπάνω από μοναδική και δεν αφήνει περιθώρια να μετανιώσει κανείς για τον κόπο της ανηφορικής διαδρομής που ακολούθησε.

Όταν ο καιρός είναι καλός είναι ευδιάκριτα, από τα νότια, ακόμα και η Γαύδος, τα Παξιμάδια κι όλος ο κάμπος και ο όρμος της Μεσαράς.

Τα χωριά της περιοχής διάσπαρτα, γύρω από τον Κάρταλο, δίνουν από ψηλά το δικό τους χρώμα στο καταπράσινο τοπίο ενώ βορειοδυτικά ο νότιος Ψηλορείτης με τις κορυφές του εντυπωσιάζει με τον επιβλητικό όγκο του. Στρέφοντας το βλέμμα ανατολικά διακρίνεται ο Κέδρος. 

Πραγματικά δε χορταίνεις τη θέα από τον Κάρταλο, η ονομασία του οποίου δε γνωρίζουμε ακριβώς τι σημαίνει.

Κάρταλος  στην κρητική διάλεκτο λέγεται το καλάθι που στενεύει στην κάτω πλευρά του με του οποίου το σχήμα όμως δε μοιάζει το συγκεκριμένο βουνό, εκτός κι αν εκείνοι που το "βάπτισαν" το έβλεπαν ανάποδα.

Κάρταλος όμως λέγεται και το καλάθι με τις προσφορές των πιστών κι ίσως εδώ να έχουμε μια πιο πιθανή ερμηνεία και συσχέτιση με την αρχαία χρήση αυτού του βουνού.