Ο Βασιλικός Τάφος και το Ιερό της Κνωσού, νότια του μεγάλου ανακτόρου

 

Ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της Κρήτης και το τελευταίο που αποκάλυψε ο Evans, κατά τη διάρκεια των ανασκαφών του στην περιοχή, βρίσκεται 600 μέτρα περίπου νότια του μεγάλου Aνακτόρου, στην ανατολική πλευρά του λόφου των Κάτω Γυψάδων, στην Βλυχιά.

Δεν θα το δείτε όμως εφόσον επισκεφθείτε τον αρχαιολογικό χώρο της Κνωσού καθώς είναι κλειστό για το κοινό και περιφραγμένο.

Ο Βασιλικός Τάφος και Ιερό, για το οποίο ο λόγος, επικοινωνούσε με την Οικία του Aρχιερέα με πλακόστρωτο δρόμο και φαίνεται εκεί να είχε ταφεί κάποιος από τους τελευταίους βασιλιάδες της Kνωσού (17ος-14ος αι. π.X.).

Χαρακτηριστικά αρχιτεκτονικά στοιχεία του είναι η είσοδος με αυλή, η στοά με ένα μικρό προθάλαμο και η υπόστυλη κρύπτη.

Το κτίσμα είναι διώροφο με ταφικό θάλαμο, που είναι σκαλισμένος στο βράχο. Ο επάνω όροφος πιστεύεται ότι χρησίμευε σαν ιερό για τη λατρεία των νεκρών.

Η κατασκευή του τοποθετείται χρονολογικά στη Μεσομινωική ΙΙΙΒ περίοδο (1850 - 1700/1650 π.Χ.) και έπειτα από μερική καταστροφή επισκευάστηκε στη Ύστερη Μινωική ΙΑ περίοδο (1600/1580 - 1480 π.Χ.).

Ο κάτω όροφος περιελάμβανε τον θαλαμωτό τάφο, έναν ορθογώνιο νεκρικό θάλαμο με έναν κεντρικό πεσσό, στον οποίο εντυπωσιάζει η λαξευτή τοιχοδομία.

Η είσοδος στο βασιλικό τάφο γινόταν από τα βόρεια. Εκεί υπήρχε μια στοά με δύο κίονες. Απέναντι από τη στοά υπήρχε μια πλακόστρωτη αυλή και η είσοδος του διαδρόμου που οδηγούσε στο νεκρικό θάλαμο.

Στον προθάλαμο οδηγούσε ένας διάδρομος που πλαισιωνόταν από μικρά δωμάτια στη νότια και βόρεια πλευρά του.Στη νότια πλευρά του διαδρόμου υπήρχε κλιμακοστάσιο που οδηγούσε στον πάνω όροφο και στο ιερό.

Ο προθάλαμος, η κρύπτη των πεσσών, διέθετε δύο πεσσούς. Εκεί βρέθηκαν οστεοφυλάκια για τα οποία υπέθεσε ο Evans ότι έγιναν για να ενταφιαστούν νεκροί από το μεγάλο σεισμό του 1600 π.Χ.

Ακριβώς πάνω από τον προθάλαμο βρισκόταν το ιερό.

Κατά την Ύστερη Μινωική ΙΑ περίοδο (1600/1580 - 1480 π.Χ.) ο προθάλαμος δέχτηκε κάποιες μετατροπές και επισκευές.

Ο νεκρικός θάλαμος ήταν στη δυτική πλευρά του συγκροτήματος και διέθετε έναν κεντρικό πεσσό. Ήταν λαξευμένος μέσα σε μαλακό βράχο.Η οροφή του, που ήταν ο φυσικός βράχος, ήταν βαμμένη γαλάζια. Πιθανόν ο νεκρός να είχε τοποθετηθεί σε ξύλινη λάρνακα, η οποία δε σώθηκε.

Οι τοίχοι του θαλάμου ήταν διακοσμημένοι με γυψόλιθο. Με την ίδια πέτρα διακοσμήθηκε και το δάπεδο, σχηματίζοντας ένα πλαίσιο γύρω από τον πεσσό. Μέσα στο νεκρικό θάλαμο, στη βορειοδυτική γωνία, βρέθηκε ωστόσο μια μεταγενέστερη ταφή του τέλους της Υστερομινωικής ΙΙ περιόδου (1425 - 1390 π.Χ.).

Το κλιμακοστάσιο του διαδρόμου οδηγούσε στον πάνω όροφο, όπου κατασκευάστηκε το ιερό. Πρόκειται για έναν χώρο με δύο κίονες, ακριβώς πάνω από τους πεσσούς του προθαλάμου.

Η διάταξη του τάφου θυμίζει αρκετά την περιγραφή του Διόδωρου του Σικελιώτη, ο οποίος κάνει λόγο για τον τάφο του Μίνωα στη Σικελία: αναφέρει ότι υπήρχε ναός της Αφροδίτης πάνω από τον κυρίως τάφο. 

(Πηγή πληροφοριών Υπουργείο Πολιτισμού)