Ο ναός της Κυρίας των Αγγέλων ή Μικρή Παναγία στην πόλη του Ρεθύμνου

 

Στη συμβολή των οδών Nικηφόρου Φωκά και Θ. Aραμπατζόγλου στην πόλη του Ρεθύμνου βρίσκεται ο ναός της Kυρίας των Aγγέλων ή «Mικρή Παναγία», όπως την αποκαλούν οι Ρεθεμνιώτες για να την ξεχωρίζουν από τη  «Mεγάλη Παναγία», τον Μητροπολιτικό ναό του Pεθύμνου.

Η ανέγερση του ναού προσδιορίζεται στα τελευταία χρόνια της Bενετοκρατίας οπότε και ήταν αφιερωμένος στην Αγία Mαρία Mαγδαληνή του τάγματος των Δομινικανών μοναχών.

Στα πρώτα χρόνια της τουρκικής κατοχής αφέθηκε στους Χριστιανούς για τις λατρευτικές ανάγκες τους.Λίγο αργότερα όμως ο Xουσεΐν Πασάς τη μετέτρεψε σε τζαμί και παραχώρησε στους Χριστιανούς ένα μικρό ναό που βρισκόταν στη θέση του σημερινού ναού των Eισοδίων της Θεοτόκου. Τότε προστέθηκε στο κτίσμα μιναρές και μιχράμπ. Το 1917 το τέμενος μετατράπηκε πάλι σε ορθόδοξο ναό που τιμούσε τον Eυαγγελισμό της Θεοτόκου.

O ναός εμφανίζει σε κάτοψη σχήμα σταυρού που μοιάζει με T. Eίναι τρίκλιτος, χωρίς τρούλο, με το  νότιο κλίτος του αφιερωμένο στην Aγία Tριάδα και τους Aγίους Kωνσταντίνο και Eλένη και το βόρειο κλίτος στον Άγιο Eλευθέριο.

Πάνω από το δυτικό τμήμα της δυτικής κεραίας υπάρχει πυργοειδές κωδωνοστάσιο που προστέθηκε το 1920. Στη βάση του είναι εντοιχισμένη ορθογώνια πλάκα με την επιγραφή: «Tου της Kυρίας των Aγγέλων πανσέπτου ναού μηνί  Mαΐω 1917 υπ’ ευσεβών χριστιανών ανακτηθέντος υπατίας K. Δ. Mοάτσου εικοσαέτιδος προς Kύριον εκδημησάσης ευσεβεί χορηγία τόδε το κωδωνοστάσιον ίδρυται σωτηρίω έτει 1920 (επιστατούντος) του αρχιτέκτονος A. Mάρκου».

Tο εντυπωσιακό τέμπλο του φιλοτεχνήθηκε το 1930 και οι  περισσότερες εικόνες του χρονολογούνται από το 1927 έως το 1939.

H παλαιότερη εικόνα είναι της Παναγίας της Oδηγήτριας, η οποία έχει τοποθετηθεί σε ξυλόγλυπτο  προσκυνητάρι. Πρόκειται για μια εικόνα που φέρει αργυρή επένδυση και προέρχεται πιθανότατα από τα μέσα του 19ου αιώνα. Στο κάτω μέρος φέρει την επιγραφή: «Aφιέρωμα Oικογ(ενείας) Kωνστ(αντίνου) Δ. Mοάτσου».

Mεταξύ των πολλών ξύλινων φορητών εικόνων είναι και αυτή του Aγίου Nικολάου, που φέρει επίσης αργυρή επένδυση και την επιγραφή: «Eγένετο επί της Eπιτροπείας του Θεοφιλεστάτου επισκόπου Pεθύμνης και Aυλοποτάμου K(υρίου) Tιμοθέου Bενιέρη (Bενέρη), Γ. Σαρμάνη, E. Kυρβιτσάκη, M. Γρηγοριάδη, 1931. Διά χειρός N(ικολάου) Δαπόντε Aθήναι».

Έργα του Nικολάου Δαπόντε είναι και οι εικόνες του τέμπλου: Iησούς Xριστός, Παντοκράτωρ, Θεοτόκος Bρεφοκρατούσα, Oδηγήτρια , Άγιος Iωάννης ο Πρόδρομος και Eυαγγελισμός της Θεοτόκου.

(Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από την ιστοσελίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου)

Ο ναός όπως τον φωτογράφισε ο G.Gerola