Η ερειπωμένη Μονή του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου στην Παχιά Κερατιά του Βρουχά

 

 

Βγαίνοντας από τον οικισμό του Βρουχά για να ανηφορίσουμε προς τις Σέλες συναντάμε, ανάμεσα στους ελαιώνες και τα λιγοστά κυπαρρίσια μια παλιά εκκλησία και γύρω της ερείπια που μαρτυρούν πως στο χώρο αυτό υπήρχε κάτι παραπάνω από ένας ναός.

Και πράγματι πρόκειται για τα ερείπια της μονής του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου στην θέση Παχιά Κερατιά στο βόρειο Μεραμπέλο.

Από το παλιό Μοναστήρι επί της ουσίας δεν διατηρείται ούτε ο ναός μια και αυτός αποτελεί μεταγενέστερο κτίσμα στη θέση του παλιού. Ο αρχικός ναός της μονής δε σώζεται όμως οι μνήμες της λειτουργίας του από την περίοδο της Ενετοκρατίας οδήγησαν στην ανέγερση του σημερινού στη διάρκεια του 19^ου αιώνα.

Δυτικά του ναού βλέπουμε τα απομεινάρια από δίχωρο συγκρότημα και άλλα ίχνη κτισμάτων όπου προφανώς υπήρχαν κελιά και το ηγουμενείο ή άλλοι βοηθητικοί χώροι.Η κλίση του εδάφους και η απουσία βορινών ανοιγμάτων στο συγκρότημα δηλώνουν ότι η μονή μάλλον είχε νότια αυλή και, πιθανόν, νότια είσοδο.

Νότια της εκκλησίας υπάρχει μία ανοιχτή δεξαμενή σε χρήση, καθώς και πετρόκτιστο τοιχίο που αποτελεί τμήμα του περιβόλου του μοναστηριού.

Η περιοχή όπου συναντάμε τα ερείπια της παλιάς μονής χαρακτηρίζεται από ξερολιθιές και καλλιεργήσιμες πεζούλες με ελαιόδεντρα. Χαρακτηριστικό της μια μεγάλη σε ηλικία χαρουπιά στον περίβολο του ναού απ όπου μάλλον και η περιοχή πήρε την ονομασία της κερατιά.

Ίχνη καλντεριμιού διακρίνονται κάτω από το σημερινό δρόμο που φθάνει στην εκκλησία του Αγίου Ιωάννη.

Η συγκεκριμένη μονή μνημονεύεται το 17ο αιώνα. Με βάση τις πληροφορίες που δίνονται σε έγγραφο του 1625, η ίδρυσή της αποδίδεται στο μοναχό Ιωαννίκιο Μεγαλωνά και τοποθετείται πριν το 1603.

Στη διαθήκη του, ορίζει ως επίτροπο και ηγούμενο του μοναστηριού τον Γεράσιμο Μεγαλωνά. Όμως η παλαιότερη σωζόμενη γραπτή μνεία στο μοναστήρι γίνεται το 1607 και αφορά στο Μιχάλη Πεδιώτη που δίνει βεβαίωση πληρωμής στο Μανόλη Μεγαλωνά του Κωστή.

Γραπτή μνεία της μονής και των μοναχών της γίνεται πολλάκις στα συμβόλαια του νοταρίου παπά Γιάννη Κατσαρά, που είχε έδρα το Καστέλι Φουρνής, τα έτη 1610, 1611, 1613, 1616, 1620, 1623, 1625, 1632, 1633,1634.

Σε αυτά αναφέρονται ως κάτοικοι του μοναστηριού μέλη της οικογένειας Μεγαλωνά και ανιψιοί του ιδρυτή, ο μοναχός Γεράσιμος του Κωστή, ο Ακάκιος του Γεωργίου και ο ιερομόναχος Δανιήλ και μοναχός Κωστάντιος του Μανόλη, ενώ το 1613 διαμένει εκεί και η μητέρα του Γεράσιμου Μεγαλωνά, το γένος Αμαργιανίτη.

Επίσης  το 1621 ο ευγενής Νικόλαος Τζες από την Κάτω Φουρνή παραχωρεί στο Γεράσιμο Μεγαλωνά ένα χωράφι που ανήκει στο φέουδό του και βρίσκεται κοντά στο μοναστήρι.Στην απογραφή του 1635 το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννου του Βαπτιστή στην περιφέρεια του Αμπραμοχωρίου Φουρνής δηλώνει ο Δανιήλ Μεγαλωνάς, ενώ ανήκει στους Antonio και Zuanne Zeno και σε αυτό κατοικούν ακόμη δύο μοναχοί.

Αντλήθηκαν πληροφορίες από την εργασίας της αρχαιολόγου Μαριάνας Κατηφόρη για τα «Μνημεία στην περιφέρεια της Φουρνής των χρόνων της Βενετοκρατίας»