Το αρχαίο θέατρο της Άπτερας βρίσκεται στη θέση Παλιόκαστρο, στον μεγάλο αρχαιολογικό χώρο της Άπτερας, πάνω από τον κόλπο της Σούδας.
Είναι κτισμένο στην νοτιοανατολική είσοδο της αρχαίας πόλης,
σε φυσική κοιλότητα του εδάφους, με νότιο προσανατολισμό και θέα τα Λευκά Όρη.
Η οικοδόμησή του έγινε σε δύο φάσεις: η πρώτη χρονολογείται κατά τους ελληνιστικούς χρόνους και η δεύτερη τον 1ο αιώνα μ.Χ.Σε τμήματα του σκηνικού οικοδομήματος διακρίνεται μετασκευή που έγινε μετά την ολοκλήρωση του μνημείου.
Το θέατρο έχει τη χαρακτηριστική διάρθρωση των ελληνιστικών θεάτρων δηλαδή κοίλο, ορχήστρα και σκηνικό οικοδόμημα.Για την κατασκευή του έχει χρησιμοποιηθεί το ασβεστολιθικό πέτρωμα της περιοχής.
Η συστηματική ανασκαφή του μνημείου ξεκίνησε τον Ιούλιο του
2008. Από την πρώτη φάση οικοδόμησης του διακρίνονται οι ευθείες των
ελληνιστικών παρόδων και οι αγωγοί απορροής των ομβρίων.
Εντοπίστηκε ο
αναλληματικός τοίχος της σκηνής και τμήματος του κοίλου, δομημένος κατά τον
οχυρωματικό τύπο από μεγάλες λίθινες πλίνθους, όμοιες με εκείνες της
ελληνιστικής οχύρωσης.
Ο σχεδιασμός του κοίλου πραγματοποιήθηκε με τη βοήθεια ενός κέντρου χάραξης στην ορχήστρα. Έξι κλίμακες σε ακτινωτή διάταξη το χώριζαν σε πέντε τομείς. Οι κερκίδες μπορούν να υπολογιστούν σε 13, παρότι είναι φανερό ότι οι ανώτερες δεν διασώθηκαν εξαιτίας επεμβάσεων που απέβλεπαν στην ισοπέδωση του χώρου και την εκμετάλλευσή του για αγροτικές καλλιέργειες.
Η σημερινή μορφή της σκηνής, του προσκηνίου και του μετασκηνίου ανήκουν στη δεύτερη φάση οικοδόμησης, με μερικές επόμενες μετασκευές σε τμήματα της σκηνής.Στην κατώτερη κερκίδα διατηρείται ο ρωμαϊκός αγωγός ομβρίων με ορισμένες από τις καλυπτήριες πλάκες του στη θέση τους.
Το κοίλο του θεάτρου είναι πολύ ταλαιπωρημένο γιατί στο κέντρο του λειτουργούσε ασβεστοκαμίνος στην οποία ασβεστοποιήθηκε μεγάλος αριθμός ειδωλίων.Αντίθετα, στη δυτική πάροδο διατηρείται το στρώμα καταστροφής του 365 μ.Χ. ανέπαφο, πλούσιο σε οικοδομικό υλικό.
Η ένταξη του στο Γ ΚΠΣ Κρήτης και Νήσων Αιγαίου το 2008-2009 και στη συνέχεια στο ΕΣΠΑ, με χρηματοδότηση 2,4 εκατομμυρίων ευρώ, έδωσε τη δυνατότητα αποκάλυψης, αναστύλωσης και συντήρησης του θεάτρου.
Να σημειώσουμε πως στην ανατολική πλευρά του βρίσκεται η λιθόστρωτη οδός που δίνει τη δυνατότητα στο επισκέπτη να
προσεγγίσει το θέατρο και χρονολογείται στην ελληνιστική περίοδο. Εντυπωσιακή για
τη συντήρηση και το μήκος της, (55 μέτρα), εξυπηρετούσε τις ανάγκες πρόσβασης στο
θέατρο αλλά και άλλα δημόσια κτίρια στην ευρύτερη περιοχή.
Δείτε επίσης
Οι εντυπωσιακές θολωτές δεξαμενές στον αρχαιολογικό χώρο της Άπτερας Χανίων
Τα βαλανεία (λουτρά) στην Ελληνορωμαϊκή Άπτερα Χανίων