Αργυρό Νερό: Ο ερειπωμένος και καλά κρυμμένος οικισμός κοντά στους Έξω Ποτάμους Λασιθίου (Φωτο.)

Κατηφορίζοντας τον δρόμο από το Κατακαλού προς Έξω Ποτάμους Λασιθίου συναντάμε, δεξιά, ένα στενό ανηφορικό αγροτικό δρόμο που μας οδηγεί στον ερειπωμένο οικισμό Αργυρό Νερό.

Η αλήθεια είναι πως κάποιος που δε γνωρίζει την περιοχή δύσκολα μπορεί να τον εντοπίσει γιατί είναι κρυμμένος μέσα στα δέντρα και το δρομάκι που τον συνδέει με το αγροτικό δίκτυο έχει καλυφθεί από χόρτα.

Όταν ωστόσο προσπεράσει ο επισκέπτης τους ψηλούς πρίνους αλλά και μια εντυπωσιακή μουριά θα δει τα πρώτα ερειπωμένα σπίτια του να ξεπροβάλουν και μέσα σε ένα μικρό ξέφωτο θα εμφανιστούν και τα υπόλοιπα.

Στην περιοχή αυτή υπήρχε πηγή με άριστης ποιότητας νερό και γι αυτό, λόγω της αξίας του νερού του, ονομάστηκε Αργυρό Νερό.

Δυστυχώς το νερό, η δροσιά των δέντρων του και η θέση του με θέα προς βουνά της περιοχής, δεν ήταν αρκετά για να κρατήσουν ζωντανό τον οικισμό. Σταδιακά ερήμωσε και οι κάτοικοι του μετακόμισαν στον Άγιο Νικόλαο και άλλες μεγάλες πόλεις όπου είχαν περισσότερες ευκαιρίες και ευκολίες στις ζωές τους.

Τα σπίτια άρχισαν να καταρρέουν και πλέον λίγα βλέπουμε με σκεπή και όρθιους όλους τους τοίχους τους. Φαίνονται ακόμα οι εσωτερικές καμάρες τους, τζάκια αλλά και μικρά πατητήρια για σταφύλια μέσα στα κτίσματα, πράγμα που μαρτυρά καλλιέργεια αμπελιού.

Η ιστορία του τόπου αυτού μας λέει πως ο οικισμός του Αργυρού Νερού, μαζί με τις γύρω εκτάσεις, ήταν στην κατοχή τεσσάρων αδελφών Οθωμανών που ζούσαν στη Σπιναλόγκα και όταν ήθελαν να περάσουν καλά, μακριά από το φρούριο της νησίδας, επισκέπτονταν το Αργυρό Νερό.

Μάλιστα κάτω από ένα μεγάλο πρίνο είχαν τοποθετήσει μια μεγάλη επίπεδη πέτρα που την χρησιμοποιούσαν ως τραπέζι κι εκεί τρωγόπιναν και διασκέδαζαν.

Ο οικισμός όμως αυτός έχει συνδεθεί κυρίως με μια οικογένεια της περιοχής, τους Ανδρουλάκηδες. Έτσι, η ιστορία συνεχίζεται περιγράφοντας μας πως, στην Επισκοπή Ρεθύμνης ζούσε ένας άνδρας που λεγόταν Ιωάννης Ανδρεαδάκης ο οποίος είχε δυο γιούς, το Δημήτρη και τον Ανδρέα. Όταν ο πατέρας πέθανε άφησε την περιουσία του να τη μοιράσουν οι δυο γιοί του. Σε ένα κτήμα, που έπεσε στο μερίδιο του Ανδρέα, έτυχε να γειτνιάζει το κτήμα ενός Οθωμανού, του Αλή Μεμέτη. Αυτός άρχισε να απειλεί τον Ανδρέα να του παραδώσει το μερίδιο του γιατί αλλιώς θα τον σκοτώσει. Σε μια φιλονικία που είχαν οι δυο άνδρες ο Ανδρέας, τελικά, σκότωσε τον Οθωμανό και αμέσως μετά πήρε τη γυναίκα του και εξαφανίστηκε από εκείνα τα μέρη.

Αφού πέρασε από πολλά μικρά και μεγάλα χωριά, για ασφάλεια, κατέληξε στο απομονωμένο Αργυρό Νερό, όπου όμως βρίσκονταν τα τέσσερα αδέλφια των Οθωμανών ιδιοκτητών. Χωρίς να προδοθεί τους ζήτησε να μείνει εκεί και να δουλέψει ως εργάτης. Πράγματι το ένα από τα 4 αδέλφια του έδωσε ένα μικρό σπιτάκι και την περιουσία που είχε στην κατοχή του να τη δουλεύει ως σιμισακή.

Μόλις τα άλλα τρία αδέλφια είδαν πως ήταν εργατικός και έμπιστος άνθρωπος του παρέδωσαν και τις δικές τους περιουσίες να τις καλλιεργεί και να τις φροντίζει.

Όταν τον συναντούσαν μάλιστα δεν τον αποκαλούσαν Ανδρέα αλλά Ανδρουλή έτσι σταδιακά το επώνυμο του, δηλαδή Ανδρεαδάκης, χάθηκε και από το Ανδρουλή του έμεινε το Ανδρουλάκης.

Όταν αργότερα τα πράγματα ζόρισαν πολύ για τα 4 αδέλφια, λόγω αποδυνάμωσης των Οθωμανών στην Κρήτη, και δεν μπορούσαν να βγαίνουν πια από το φρούριο στη Σπιναλόγκα αναγκάστηκαν σιγά σιγά και πούλησαν όλη την περιουσία τους στον εργάτη τους τον Ανδρουλή, που έτσι έγινε κυρίαρχος της περιοχής και συνέδεσε το όνομα του με το Αργυρό Νερό.

(Αντλήθηκαν πληροφορίες από την έκδοση «Έξω Ποτάμοι το χωριό μας» του Γεωργίου Ι. Δεμέτζου)