Η Γρε Βρύση στη Νίθαυρη Αμαρίου με τις πολλές γούρνες και πλύστρες

 

Απέναντι από την πλατεία του ορεινού οικισμού της Νίθαυρης στο Αμάρι, γαντζωμένη στη ρίζα ενός επιβλητικού βράχου, βρίσκεται η Γρε Βρύση, η παλιά κρήνη που όταν το δίκτυο του νερού δεν έφτανε στα σπίτια προσέφερε εκείνη το πολύτιμο νερό της σε όλα τα νοικοκυριά.

Το χρόνο κτήσης της δεν τον γνωρίζουμε με ακρίβεια, η επιγραφή που αναφέρει πως κατασκευάστηκε «δαπάνη των εν Αμερική ομοχωρίων και την προσωπική εργασία των κατοίκων, έτος 1920» μάλλον παραπέμπει σε ανακαίνιση υπάρχουσας βρύσης που η ιστορία της πάει πολλές δεκαετίες αν όχι αιώνες πίσω.

Τη βρύση πλαισιώνουν αρκετές γούρνες και πλύστρες που κάποτε αντιλαλούσαν από τις φωνές των γυναικών που έστηναν εκεί τη μπουγάδα τους κι έπαιρναν νερό, με τις στάμνες, για τη λάτρα των σπιτιών τους.

Τοποθετημένες σε διάταξη Γ οι γούρνες για το πλύσιμο των ρούχων συμπληρώνονται από μεγαλύτερες γούρνες για πότισμα των ζώων καθώς η Νίθαυρή υπήρξε ένα κατεξοχήν κτηνοτροφικό χωριό.

Σημείο αναφοράς και συνάντησης και για τα παιδιά του χωριού η Γρε Βρύση που σίγουρα αν είχε φωνή να μιλήσει θα χε πολλά να διηγηθεί για τις σκανδαλιές που σκάρωναν εκεί και τα παιγνίδια που συνόδευαν τα ξέγνοιαστα πρώτα χρόνια τους στο χωριό.

Με τρεχούμενο νερό όλο το έτος, πολύ περισσότερο το χειμώνα που ο Ψηλορείτης την τροφοδοτούσε ασταμάτητα με άφθονο καθάριο νερό, είναι σίγουρα από τα σημεία εκείνα που προσδιορίζουν την ταυτότητα της Νίθαυρης, τόσο κατά το παρελθόν όσο και σήμερα.