Ανάμεσα στους οικισμούς Σπηλιάς και Μαραθοκεφάλας στα
Χανιά βρίσκεται το σπήλαιο του Αγίου Ιωάννη του Ερημίτη.
Εκεί θέλει η παράδοση να έζησε για τρία χρόνια ο Άγιος
Ιωάννης ο Ερημίτης, ο ιδρυτής της Μονής Καθολικού- Γουβερνέτου, που ασκήτευε
στην περιοχή σε πλήρη απομόνωση κατά τα πρότυπα των ασκητών της Αιγύπτου.
Ο Άγιος Ιωάννης ήρθε από την Αίγυπτο με τους 98 Θεοφόρους
Πατέρες και εγκαταστάθηκε αρχικά στον Αζωγυρέ Σελίνου.
Όταν άρχισε να
διαδίδεται η φήμη του για τα θαύματα που επιτελούσε και να συρρέει κόσμος αποφάσισε να απομακρυνθεί από τους υπόλοιπους
Πατέρες και μεταβεί κάπου απόμερα, όπου θα μπορούσε με απόλυτη ηρεμία να
αφιερωθεί στο Θεό.
Έτσι εγκαταστάθηκε στο Σπήλαιο της Μαραθοκεφάλας. Ωστόσο κι εκεί έγινε γνωστή η παρουσία του κι έτσι έφυγε και βρέθηκε στο σημείο που
είναι κτισμένη η Μονή Καθολικού στο Ακρωτήρι.
Το σπήλαιο της Μαραθοκεφάλας είναι ένα τυπικό, μεγάλου μεγέθους, σπήλαιο, χωρίς
ιδιαίτερο διάκοσμο, που στην είσοδο του, δεξιά, βλέπουμε να είναι κτισμένο ένα εκκλησάκι
προς τιμήν του Αγίου Ιωάννη κι όλο τον υπόλοιπο χώρο διαμορφωμένο ώστε να
μπορεί να δεχθεί πλήθος πιστών.
Εξάλλου αυτό το σπήλαιο είναι γνωστό από την αναπαράσταση της
Γέννησης του Χριστού που φιλοξενεί κάθε Χριστούγεννα, η οποία συγκεντρώνει
πλήθος πιστών.
Αριστερά του σπηλαίου βρίσκεται ένας μικρός χώρος όπου ο Άγιος
Ιωάννης απομονωνόταν όταν δεν ήθελε να έλθει σε επαφή με τους ανθρώπους
που επισκέπτονταν το σπήλαιο.
Σε μια άλλη πολύ μικρή αίθουσα στο βάθος του σπηλαίου αριστερά πιστεύεται πως
λειτούργησε σε δύσκολες περιόδους κρυφό σχολείο.
Δίπλα στο ναό, από μια σχισμή του βράχου στάζει νερό, που θεωρείται αγίασμα.
Το σπήλαιο της Μαραθοκεφάλας εικάζεται πως υπήρξε πολύ πριν κάνει την εμφάνιση του ο Άγιος Ιωάννης τόπος λατρείας, ίσως από τους πρωτοχριστιανικούς χρόνους. Κι αυτό γιατί στο εσωτερικό του βρέθηκε κεφαλή μαρμάρινη που αποτελούσε τμήμα βωμού.
Αξίζει να σημειώσουμε πως από το μεγάλο και φροντισμένο χώρο που έχει διαμορφωθεί έξω από το σπήλαιο η θέα είναι μοναδική προς όλα τα χωριά της Κισάμου.