Οροπέδιο Νίδας: Ένας εμβληματικός και γοητευτικός γεώτοπος (Φωτογραφίες)

 

Το οροπέδιο της Νίδας είναι ο εμβληματικότερος γεώτοπος του Ψηλορείτη και σημείο αναφοράς για όλη την Κρήτη.

Είναι το μεγαλύτερο οροπέδιο της οροσειράς και το ψηλότερο του νησιού ενώ στο περιθώριο του, σε ένα φυσικό μπαλκόνι, δεσπόζει το Ιδαίο Άντρο, ένα ιδιαίτερα σημαντικό λατρευτικό κέντρο της Κρήτης για χιλιετίες.

Το οροπέδιο της Νίδας σχηµατίστηκε από τη διάβρωση των ασβεστολιθικών πετρωµάτων της περιοχής από το νερό σε συνδυασµό µε τη δράση του ρήγµατος της Νίδας που οριοθετεί την ανατολική πλαγιά του Ψηλορείτη.

Η διάβρωση των ασβεστόλιθων και των µαρµάρων σχηµάτισε στη συνέχεια το βύθισµα, µέσα στο οποίο συγκεντρώνονται όσα υλικά δεν διαλύει το νερό, όπως άµµος, άργιλος και οξείδια του σιδήρου και του µαγγανίου που δίνουν το κόκκινο χρώµα στο έδαφος. Οι εικόνες που προσφέρει το συγκεκριμένο Οροπέδιο όλες τις εποχές του χρόνου είναι πραγματικά μαγικές, ωστόσο εκείνες του Φθινοπώρου ξεχωρίζουν.

Στο οροπέδιο και τις γύρω περιοχές του φιλοξενούνται αρκετά ενδημικά και στενοενδημικά είδη της κρητικής χλωρίδας, όπως και αρκετά ενδημικά ζώα, με κυρίαρχα τους γύπες και το γυπαετό.

Η ονομασία του οροπεδίου της Νίδας προέρχεται από τη συνεκφορά των λέξεων «Στην Ίδα».

Το οροπέδιο έχει σχήμα περίπου τριγωνικό με το νότιο στενότερο του τμήμα να σχηματίζει το λεγόμενο «Πόρο της Μηλιάς»  από όπου γίνεται και η πρόσβαση στις νότιες υπώρειες του Ψηλορείτη και την περιοχή της Μεσαράς.

To οροπέδιο της Νίδας είναι εντελώς επίπεδο και καλύπτεται από ένα αγριόχορτο την νεβρίδα, την οποία οι ντόπιοι  ονομάζουν χρυσόχορτο με την παράδοση μάλιστα να αναφέρει πως έκανε χρυσά τα δόντια των προβάτων που την κατανάλωναν.

Η περιοχή της Νίδας, σε παλαιότερες εποχές, πριν η συστηματική κτηνοτροφία και υλοτομία καταστρέψουν την χλωρίδα του Ψηλορείτη, καλυπτόταν από δάση στα οποία οι μυθολογικές και παραδοσιακές αφηγήσεις τοποθετούν διαφορετικά γεγονότα.

Εδώ η θεά Δήμητρα ερωτεύθηκε τον θνητό Ιασίωνα και ο αναγεννησιακός ήρωας Χαρίδημος κυνηγούσε και χαιρόταν τον έρωτά του.

Στην νεότερη ιστορία βλέπουμε στη Νίδα επίκεντρο επαναστάσεων  ενώ την περίοδο της γερμανικής κατοχής ήταν κέντρο της αντίστασης.

Σήμερα η Νίδα είναι μια πλούσια κτηνοτροφική περιοχή με επίκεντρο τα χαρακτηριστικής αρχιτεκτονικής ξερολιθικά Μητάτα, τα οποία χρησιμοποιούνται από τους βοσκούς για εποχιακή κατοικία και στεγάζουν τις παραγωγικές τους δραστηριότητες που αφορούν στον πλήρη κύκλο της γαλακτοκομίας.

Φυσικά από το Οροπέδιο της Νίδας δεν λείπουν οι χώνοι.  Τα οροπέδια ως επιφανειακές κοιλότητες συγκεντρώνουν αρκετές ποσότητες επιφανειακού νερού ιδιαίτερα με το λιώσιμο του χιονιού. Η μεγαλύτερη ποσότητα αυτού του νερού χάνεται στο εσωτερικό των πετρωμάτων και μεταφέρεται στα σπήλαια. Τα σημεία αυτά που αποστραγγίζουν το νερό λέγονται καταβόθρες και επειδή συνήθως έχουν σχήμα σαν χωνί, στην Κρήτη ονομάζονται και χώνοι.

(Με πληροφορίες από τις ιστοσελίδες του Δήμου Ανωγείων και του Πανεπιστημίου Κρήτης «storymaps.nhmc.uoc.gr» και του Γεωπάρκου Ψηλορείτη)