Το Καμαραϊκό Σπήλαιο στον Ψηλορείτη-Ο λατρευτικός χώρος με τα περίφημα καμαραϊκά αγγεία

 

         

Το Καμαραϊκό Σπήλαιο αναπτύσσεται στη δυτική οροσειρά του Ψηλορείτη, σε υψόμετρο 1700 μέτρων.

Όπως αναφέρει ο Paul Faure, άλλες ονομασίες του είναι Μαύρη Σπηλιάρα, Μαύρος Σπήλιος, η Σπήλαιο του Σποριά.

Το Καμαραϊκό βρίσκεται απέναντι ακριβώς από τη Μαύρη Κορφή, τη νοτιότερη από τις δυο κορφές που σχηματίζουν, σύμφωνα με την παράδοση, τη σέλα του γίγαντα Διγενή.

Η καμάρα της εισόδου στο σπήλαιο είναι εντυπωσιακή καθώς φτάνει τα 18 μέτρα ύψος και τα 40 μέτρα πλάτος.

Παρότι μέσα στο σπήλαιο δεν θα δούμε σταλακτίτες η εικόνα του προκαλεί δέος.

Το Καμαραϊκό έγινε διάσημο όταν γύρω στα 1890 δυο βοσκοί ξέθαψαν τα θραύσματα αγγείων της Μεσομινωικής Ι και ΙΙ περιόδου τα οποία έδωσαν το όνομα του σπηλαίου σε ολόκληρη την τεχνοτροπία κατασκευής τους, τον περίφημο καμαραϊκό ρυθμό, και τα οποία συναντάμε επίσης στη Μεσαρά και την Ανατολική Κρήτη.

Πέρα από τον περίβολο, όπου βρέθηκαν τα περισσότερα όστρακα, στο βράχο του ανοίγει ένα λαγούμι το οποίο έχει μήκος 40 μέτρα και κατεβαίνει κατά 8 μέτρα περίπου προς τα ανατολικά καταλήγοντας σε ένα υγρό, παγωμένο και με λίγους σταλακτίτες αδιέξοδο.

Οι βραχώδεις κατολισθήσεις που οδηγούν μέχρι αυτό το σημείο διακόπτονται από τέσσερις χαμηλούς τοίχους ξερολιθιάς κι όπως περιγράφει ο Paul Faure στο βιβλίο του «Ιερά Σπήλαια της Κρήτης», εκεί βρέθηκαν μια προχούς από τα τέλη της Πρωτομινωικής περιόδου, θραύσματα αγγείων, οστά από αιγάγρους και κατσίκες και το κρανίο ενός βοδιού. Εξαιτίας αυτών των ευρημάτων η σήραγγα αυτή θεωρήθηκε τόπος λατρείας, μια είσοδος ίσως του άλλου κόσμου.

Οι πρώτες ανασκαφικές έρευνες στο χώρο διενεργήθηκαν από τον Taramelli, το 1894 και την Βρετανική Σχολή, το 1912.

Το Καμαραϊκό Σπήλαιο υπήρξε προσωρινό καταφύγιο κατά τη Νεολιθική Περίοδο, κρίνοντας από δυο μαύρα όστρακα, λίγα σουβλιά και οστέινες περόνες που βρέθηκαν.

Κατά τα τέλη της Πρωτομινωικής Περιόδου ο χώρος του εξελίχθηκε σε τόπο χθόνιας λατρείας ενώ δέχεται στα βαθύτερα σημεία του τα περισσότερα αναθήματα την περίοδο των πρώτων Ανακτόρων.

Την Υστερομινωική Περίοδο φαίνεται να χρησιμοποιήθηκε ευκαιριακά ενώ στις αρχές της Εποχής του Σιδήρου φιλοξενεί πολεμιστές που θάβουν αιχμές δοράτων κοντά στην είσοδο του.

Τον 19^ο αιώνα κυνηγοί θησαυρών αρχίζουν να ανασκάπτουν το εσωτερικό του σπηλαίου ενώ αναπτύσσονται θρύλοι για νεράιδες που κατοικούν στο εσωτερικό του.

Εκτεταμένες κατολισθήσεις στο εσωτερικό του σπηλαίου