Το ορυχάλκινο τύμπανο και οι ασπίδες του Ιδαίου Άντρου-Τεχνουργήματα μεγάλης αξίας

 

Στις προθήκες του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου, ανάμεσα στα πολλά και σπουδαία ευρήματα των αρχαιολογικών ανασκαφών στο Ιδαίο Άντρο, στον Ψηλορείτη, μπορεί να θαυμάσει κανείς το τύμπανο και τις ασπίδες που βρέθηκαν στο χώρο του σπηλαίου και διακοσμούνται με εγχάρακτες και σφυρήλατες παραστάσεις.

Πρόκειται για τα εκλεκτότερα έργα τέχνης του αρχαίου κόσμου που χρονολογούνται στον 8^ο και 7^ο αιώνα π. Χ.

Είχαν αποτεθεί στο Ιδαίο Άντρο ως αναθήματα, μαζί με πλήθος άλλων αφιερωμάτων, που αναδεικνύουν τη μοναδική ελεφαντουργία, χαλκουργία και χρυσοχοΐα της εποχής.

Το ορειχάλκινο τύμπανο θεωρείται για ένα επιπλέον λόγο σημαντικό, εξαιτίας του θρησκειολογικού περιεχομένου των παραστάσεων που φέρει.

Στο κέντρο του δίσκου απεικονίζεται μια δεσπόζουσα γενειοφόρος ανδρική μορφή, η οποία κρατάει ένα λιοντάρι και πατάει με το αριστερό πόδι της πάνω σε ένα ταύρο. Η μορφή αυτή πλαισιώνεται από δυο φτερωτούς δαίμονες ασυριακής προέλευσης που απεικονίζονται να κρατούν παρόμοιους δίσκους.Η σύνθεση ολοκληρώνεται με ένα περίτεχνο φυτικό μοτίβο.

Καθώς το Ιδαίο συνδέεται με μύθους γύρω από την ανατροφή του Δία, η συγκεκριμένη παράσταση ερμηνεύεται  ότι απεικονίζει το Δία και τους Κουρήτες ή Κορύβαντες δαίμονες. Αυτοί με την κρούση των όπλων τους κάλυπταν το κλάμα του θεού που ανατρεφόταν στο σπήλαιο ώστε να τον προστατεύσουν από τον πατέρα του Κρόνο, που καταβρόχθιζε τα παιδιά του για να μην χάσει το θρόνο του.

Η μοναδικότητα του τυμπάνου, του οποίου η χρήση δεν μας είναι ξεκάθαρη, έγκειται στο γεγονός πως σε αυτό συναντιούνται ο ασυριακός, ο μινωικός και ο δωρικός θεολογικός κόσμος.

Σχετικά τώρα με την κατασκευή του, παραμένει αναπάντητο το ερώτημα αν πρόκειται για εισαγωγή από την Ανατολή ή έργο ντόπιου καλλιτέχνη με έντονες ανατολικές επιδράσεις.

Σε ότι αφορά τις χάλκινες ασπίδες που βρέθηκαν στο Ιδαίο Άντρο και παρουσιάζονται στο Μουσείο αξίζει να πούμε πως είναι πολυτελή αφιερώματα.

Το θεματολόγιο τους είναι κυρίως ασυριακής επίδρασης και περιλαμβάνει ανάγλυφες προτομές ζώων στο κέντρο, ζώα και φανταστικά όντα ανατολικής προέλευσης σε διάταξη ζωνών περιμετρικά ή σε ζεύγη, καθώς και ανθρώπινες μορφές, όπως τοξότες που επιτίθενται σε ζώα και σε μια περίπτωση μια γυναικεία μορφή που πλαισιώνεται από λιοντάρια και σφίγγες.

Θεωρούνται έργα τοπικού εργαστηρίου ή ξένων περιοδευόντων συνεργείων ή μόνιμα εγκατεστημένων στην Κρήτη τεχνιτών, μυημένων στην ανατολική εικονογραφία.Οι ασπίδες χρονολογούνται από τα τέλη του 9^ου ή τις αρχές του 8^ου ως τα μέσα του 7^ου αιώνα π.Χ.

(Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από το Αρχαιολογικό Μουσείο του Ηρακλείου και την ιστοσελίδα του)